Με επίκεντρο τον πανηγυρίζοντα Καθεδρικό ιερό Ναό του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου πραγματοποιήθηκε ο εορτασμός της διπλής θρησκευτικής και εθνικής Εορτής του Ευαγγελισμού στην ιερά μας Μητρόπολη την Παρασκευή 25 Μαρτίου 2022.

Του πανηγυρικού Εσπερινού χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νουβίας κ. Σάββας, συγχοροστατούντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας καί του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ολύμπου κ. Κυρίλλου. Τον θείο λόγο κήρυξε ο Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου π. Σταύρος Κοφινάς, Συντονιστής του Δικτύου Ποιμαντικής στο χώρο της υγείας του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Της Θείας Λειτουργίας προέστη ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας, συλλειτουργούντων του Σεβασμιωτάτου αγίου Νουβίας και του Θεοφιλεστάτου αγίου Ολύμπου. Τον θείο λόγο κήρυξε ο Αρχιμανδρίτης-Ιεροκήρυξ π. Δανιήλ Αεράκης.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ακολούθησε η Δοξολογία και στη συνέχεια η Επιμνημόσυνη Δέηση και η κατάθεση στεφάνων στον Βωμό της Πατρίδας, με την παρουσία των τοπικών Αυτοδιοικητικών και Στρατιωτικών Αρχών. Την Κυβέρνηση εκπροσώπησε κ. Ελένη Δουνδουλάκη, Γενική Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού.

Το εσπέρας της Παρασκευής 25 Μαρτίου ο Σεβασμιώτατος, στον ως άνω Καθεδρικό ιερό Ναό, χοροστάτησε του Εσπερινού και ανέγνωσε την γʹ Στάση των Χαιρετισμών της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Κήρυγμα στο πανηγυρικό Εσπερινό  στην Εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

Καθεδρικός Ι. Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Ρόδου, 2022

Εάν θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε το κλίμα που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια, θα έλεγα ότι είναι μια μακρά περίοδος,όπου επικρατεί η αίσθηση της ανασφάλειας και της αβεβαιότητος. Η δε ανασφάλεια και αβεβαιότητα έχει καλλιεργήσει την έλλειψη εμπιστοσύνης, τόσο στους θεσμούς όσο και στις διαπροσωπικές σχέσεις, με συνέπεια να υπάρχει μια πρωτοφανήςκοινωνική διχόνοια και δυσαρμονία. Τώρα, με τα σύννεφα του πολέμου, αρχίζει η ατμόσφαιρανα γίνεται πιο βαριά, σχεδόν εκρηκτική. Σαν να έχουμε εξουθενωθεί˙ και αυτή η εξουθένωση εκδηλώνεται μέσα από τον θυμό και την ανυπομονησία. Στο υπόβαθρο της ανθρώπινης ύπαρξης, ρέει μια θλίψη, η θλίψη της απώλειας. Τι είναι αυτό που χάσαμε;

Πρώτα απ’ όλα, χάσαμε την ψευδαίσθηση ότι όλα στον κόσμο κινούνται καλά (παρόλες τις προειδοποιήσεις για το αντίθετο).Χάσαμε την αίσθηση της εσωτερικής και της εξωτερικής ειρήνης, ότιυπάρχει μία κοινωνία που σέβεται την ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.  Αρκετοί από εμάς χάσαμε το αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς ως προς τα οικονομικά, για να μπορούμε να καλύψουμε τις βασικές ανάγκες μας.    Πολλοί έχουν χάσει την εργασία τους και θεωρούν ότι δεν μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς.  Άλλοι αναγκάστηκαν, για διάφορους λόγους,  να φύγουν από τον τόπο τους, αφήνοντας τους αγαπημένους τους πίσω για να πάνε σε απομακρυσμένους τόπους, μηνγνωρίζοντας, αν θα γυρίσουν ξανά ποτέ. Η  νεολαία έχει χάσει την δυνατότητα να ονειρευτεί για ένα δημιουργικό μέλλον. Σαν δεν φθάνουνόλα αυτά, σε ένα μεγάλο ποσοστό, μέσα στην πανδημία,έχουμε χάσειτην δυνατότητα να συνυπάρχουμε ως κοινωνικά όντα, να επικοινωνούμε ανθρώπινα, να βρούμε την παρηγοριά και την συμπαράσταση που χρειαζόμαστε, ιδιαίτερα την ώρα της ασθένειας και του θανάτου. Απομονωμένοι στον ατομικό μας εαυτό,φαίνεται ότι είμαστε ένας λαός που βρίσκεται«εν σκότει και σκιά θανάτου».Παρόλα αυτά, υπάρχει μια ελπίδα, ένας ανεκπλήρωτος και αδιευκρίνιστοςπόθοςκαι μια προσδοκία, ότι κάτι θα αλλάξει, ότι θα σωθούμε από τις δυσκολίες που μας έχουν περικυκλώσει.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, συγκεντρωθήκαμε απόψε σ΄ αυτόν τον ιστορικό ναό και ακούμε ότι «Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ Κεφάλαιον, καὶ τοῦ ἀπ' αἰῶνος Μυστηρίου ἡ φανέρωσις, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, Υἱὸς τῆς Παρθένου γίνεται, καὶ Γαβριὴλ τὴν χάριν εὐαγγελίζεται.» Σήμερα, πραγματοποιείται το κεφάλαιο της σωτηρίας μας και η φανέρωση του Μυστηρίου που υπήρχε από αιώνες. Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ συναντάει την Παναγία λέγοντας «Χαίρε» («να χαρείς») «Ο Κύριος μετά σού» (Ο Κύριος είναι μαζί σου!»). Η Θεία Χάρις διαπερνά το ψυχρό κλίμα του κόσμου και του φυσικού περιβάλλοντος και διασκορπά το σκοτάδι στο οποίο ζούμε, με το φως της Θείας φιλανθρωπίας και θερμαίνει τις καρδιές των ανθρώπων.

Το πρώτο ερώτημα που πρέπει να θέσουμε είναι αν, μέσα σε όλα αυτά που βιώνουμε σήμερα, ακούμεαληθινά το «Χαίρε» του Αρχαγγέλου; Αν το μήνυμα της σωτηρίας του κόσμου μάς αγγίζει, αν υπάρχει η βούληση να αφήσουμε την Θεία Χάρη να μας επισκεφθεί και να αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο και τον τρόπο που ζούμε. Αν αυτή η Χάρη θα επηρεάσει και θα αλλάξει τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Η πιθανότητα είναι ότι μάλλον, θα εορτάσουμε αυτή την λαμπρή εορτή με όλη της την μεγαλοπρέπεια, αλλά στην συνέχεια, θα γυρίσουμε στις θλιβερές καταστάσεις που ζούμε, χωρίς να μας έχει αγγίξει το μήνυμα της σωτηρίας. Αυτό το λέω, όχι για να σας κατακρίνω αλλά για να προβληματιστούμε, ώστε να βρούμε την αιτία της πνευματικής μας ραθυμίας.

Εδώ θα πρέπει να θέσουμε το δεύτερο ερώτημα. Σίγουρα έχουμε έναν πόθο, μια ελπίδα και μια προσδοκία ότι κάτι θα αλλάξει στην ζωή μας. Όμως, τι είναι αυτό που θέλουμε να αλλάξει και, πώς πιστεύουμε ότι πρέπει να αλλάξει; Ποιος ή τι θα φέρει αυτή την αλλαγή;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σήμερα ο άνθρωπος βιώνει μια αναστάτωση σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής του,αλλά φαίνεται ότι είναι παγιδευμένος στις καταστάσεις που τον δυσχεραίνουν και δυσκολεύεται να απαλλαγεί από αυτές.  Ζητά να σωθεί από αυτά, αλλά δεν είναι έτοιμος να δει πως ο ίδιος ευθύνεται για τις καταστάσεις που βιώνει. Θέλει μεν να ανακουφισθεί από τις συνέπειες που προέκυψαν από τα λάθη του, τα πάθη του, την πλεονεξία του, την αδιαφορία του, την ραθυμία και την σκληροκαρδία του, αλλάδεν είναι πρόθυμος να επιχειρήσει μια επίπονη μεταρρύθμιση στην ζωή του, ώστε να συμβάλλει στην σωτηρία του. Η αναζήτηση για σωτηρία περιπλέκεται λόγω της δειλίας του, της έλλειψης εμπιστοσύνης του, και της επιμονής του ότι μπορεί να ορίσει τα πάντα που συμβαίνουν στην ζωή του. Ουσιαστικά,  ζητά μια γρήγορη και ανώδυνη λύση χωρίς κόστος, γιατί δεν θέλει να χάσει τις ανέσεις του και τις απολαύσεις του. Πολλές φορές, ζητάει την λύση από κάποιον άλλον, ώστε ο ίδιος να μην πάρει την ευθύνη γι’ αυτήν, αρκεί η λύση που θα του δώσει να είναι αυτή που ο ίδιος επιθυμεί. Έτσι, δεν μπορεί εύκολα να καλλιεργήσει μια πίστη – εμπιστοσύνη– σε κάτι η κάποιον έξω από τον εαυτό του. Μένει φυλακισμένος στην αγωνία και στον φόβο  του εαυτού του.  Στο τέλος, η στάση τουδεν τουαφήνει περιθώριο για να γίνει κάτι απρόσμενο και διαφορετικό στην ζωή του.

Σήμερα, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ αιφνιδιάζει την Μαρία και αναγγέλλει μια απροσδόκητη και άγνωστη σωτηρία. Eυαγγελίζει το γεγονός ότι ο Θεός θα φέρει την σωτηρία μέσα από την ανθρώπινη φύση. «Ω Μυστήριον! Ο τρόπος της κενώσεως άγνωστος˙ο τρόπος της συλλήψεως άφραστος!»[i] Ο Αρχάγγελος καλεί την Μαρία, και διά της Παρθένου, όλο το ανθρώπινο γένος, να γίνει κοινωνός της Θείας φύσεως. Για να σωθούμε, πρέπει να συμβάλλουμε στην σωτηρία μας, αφήνοντας τον Θεό να κατοικήσει και να ενεργήσει μέσα μας. Δεν μπορούμε να σωθούμε μόνοι μας, μόνο με τις δικές μας ενέργειες. Για να βγούμε από το σκοτάδι, χρειάζεται να γίνουμε κοινωνοί της Θείας Χάριτος – της φιλανθρωπίας του Θεού. Σήμερα, μαζί με την Κεχαριτωμένη, η Θεία Χάρις μας φωτίζει με το «φώς το άϋλον»˙ ενώνεται με την ύλη του σώματος˙ και με ευσπλαχνία, αγγίζει και θεραπεύει τις ασθένειες και τα τραύματά μας, διαλύονταςκαι το σκοτάδι που μας έχει περικυκλώσει[ii]˙διά του Αγίου Πνεύματος και της Παναγίας, νεουργείται η κτίσις. Καθίσταται ένας νέος κόσμος με έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, με αξίες και προτεραιότητες που αναδείχνουν την ιερότητα της ζωής, την αγιότητα του προσώπου,και την σημασία της κάθε ανθρώπινης σχέσης. Με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, το Άγιο Πνεύμα μας βγάζει  από την θλίψη μας και την υπαρξιακή μας απομόνωση και μας εισάγει σε μια κοινωνία Αγίων, όπου «άπασα κτίσις αγάλλεται». Ο Υιός του Θεού γίνεται άνθρωπος και  ο άνθρωπος γίνεται Θεός˙[iii] γίνεται  μέλος του Σώματός του Χριστού και γεύεται την αγάπη του Πατρός και γίνεται κοινωνός της Θείας φύσεως δια του Αγίου Πνεύματος. Η πίστη παύει να είναι μια ιδεολογία και γίνεται το θεμέλιο (το Κεφάλαιο) μίας αιώνιας συνύπαρξης, μίας ατέρμονης σύζευξης. Με τον ευαγγελισμό της Θεοτόκου, ο Θεός ανανεώνει την υπόσχεσή του, αυτή που έδωσε στον Ιακώβ,στην προφητεία που ακούσαμε απόψε: Εγώ θα είμαι μαζί σου και θα σε φυλάω όπου κι αν πηγαίνεις, [θα σε έχω κοντά μου] και δε θα σε αφήσω…»(Γεν. 28.15). Θα είμαι δίπλα σου σε όλες τις χαρές σου και σε όλες τις θλίψεις σου, στις προσπάθειές σου και στις απογοητεύσεις σου, σε όλη την ζωή σου και ακόμη στον θάνατο, όπου κει, θα σου χαρίσω και την Ανάσταση.

Ίσως το πιο κρίσιμο και επίκαιρο ερώτημα που πρέπει να θέσουμε απόψε είναι, αν πιστεύουμε σε αυτή την υπόσχεση! Αν μπορούμε να ακολουθήσουμε την Κεχαριτωμένη στα βήματά της και να πούμε το «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμα Σου». Αν έχουμε την εμπιστοσύνη να αφήσουμε τον Θεό να αλλάξει την ζωή μας, όπως Αυτός θέλει, και όχι, όπως θέλουμε εμείς. Τέλος, αν πιστεύουμε «ότι ουκ αδυνατήσει παρά του Θεού παν ρήμα» (αν πιστεύουμε ότι «Για το Θεό τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο»).

Ο Θεός πλησιάζει τον καθένα μας στις δύσκολες στιγμές της ζωής μας, όταν έχουμε σταυρωθεί από τις αδυναμίες μας, ώστε να τελειοποιήσει το έργο της σωτηρίας αυτού του κόσμου. Απόψε που εορτάζουμε την εορτή  του Ευαγγελισμού μέσα στις δύσκολες στιγμές που βιώνουμε, ο Θεός, ο οποίος  σέβεται την ελεύθερη βούλησή μας, μάς ερωτά, αν θέλουμε να γνωρίσουμε την φιλανθρωπική Του αγάπη, αν θέλουμε να είμαστε φορείς της Θείας Του Χάριτος και  να λάβουμε μέρος στην λυτρωτική Του ενέργεια, ώστε να σωθεί ο κόσμος ή αν επιθυμούμε να μείνουμε καθηλωμένοι και παγιδευμένοι στην δυστυχία της υπαρξιακής μας απομόνωσης και το σκοτάδι της αγνωσίας μας.

Εφόσον δεχθούμε την λυτρωτική του πρόσκληση, θα πρέπει να παρομοιάσουμε τον εαυτό μας, εν ταπεινοφροσύνη, με την Θεοτόκο. Όταν η Μαρία δέχθηκε το κάλεσμα που είχε εξαγγείλειο Γαβιήλ, αμέσως έτρεξε στην Ελισάβετ να μοιρασθεί μαζί της την χαρά της και τα καλά νέα. Έτσι και εμείς, εφόσον δεχθούμε το κάλεσμα να γίνουμε μέτοχοι της σωτηρίας του κόσμου, θα πρέπει να σπεύσουμε να ψάλλουμε το «ευαγγελίζου γη χαράν μεγάλην, αινείτε ουρανοί θεού την δόξαν»˙ να αναγγείλουμε το χαρμόσυνο μήνυμα στους φτωχούς˙ να θεραπεύσουμε τους συντριμμένους ψυχικά. Στους αιχμαλώτους να κηρύξουμε την απελευθέρωση και στους τυφλούς ότι θα βρουν το φως τους. Να απαλλάξουμε από τα βάρη τους καταπιεσμένους˙να αναγγείλουμε τον ερχομό του Κυρίου  (Λουκά 4.19). Πάνω απ’ όλα,  μέσα από τον τρόπο που ζούμε, να διαλαλήσουμε το «Μεγαλύνει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον καὶ ἠγαλλίασε τὸ πνεῦμά μου ἐπὶ τῷ Θεῷ τῷ Σωτῆρι μου». Αμήν.    

Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου

Σταύρος Κοφινάς,

Συντονιστής του 

Δικτύου τουΟικουμενικού Πατριαρχείου

για την Ποιμαντική Διακονία στον Χώρο της Υγείας

[i]Μέγας Εσπερινός Ευαγγελισμού, Στιχηρά, Δοξα και νυν, Ήχος δ’

[ii] Όρθρος Ευαγγελισμού, Οδή ζ’

[iii] Όρθρος Ευαγγελισμού, Δοξαστικόν αίνων˙ Μέγ. Αθανάσιος,  Περί της ενσάρκου επιφανείας, 8, PG 26, 996A.